لکه برداری از فرش یکی از جنبههای مهم نگهداری و مراقبت از این عنصر ارزشمند دکوراسیون داخلی است. فرشها نه تنها به عنوان پوشش کف بلکه به عنوان آثار هنری و فرهنگی شناخته میشوند که نیاز به مراقبت دقیق دارند. در این مقاله به بررسی روشهای مختلف لکه برداری از فرش میپردازیم، از شناخت انواع لکهها گرفته تا تکنیکهای کاربردی برای حذف آنها.
اهمیت لکه برداری از فرش
فرشها به دلیل قرار گرفتن در محیطهای پر رفت و آمد مستعد جذب انواع لکهها هستند. لکهها میتوانند از زیبایی و طول عمر فرش بکاهند و در صورت عدم رسیدگی به موقع، آسیب جدی به بافت فرش وارد کنند. بنابراین آشنایی با روشهای موثر لکه برداری امری ضروری است.
لکه برداری فرش
لکه برداری فرش های دستبافت به دليل شكل ساختاری كه از پشم، كرك و الياف طبيعى دارد، زمانی له لکه دار می شود اگر سريعأ برای پاک کردن آن اقدام نشود، لكه ها بر روى قالى ماندگار می ماند.
براى از بين بردن لكه هايى نظير: نوشابه، قهوه، چايى، چربى و… مي توانيد به كمك مقدارى كف با مايع ظرفشويى وبا استفاده ازاسفنج، اسكاج و يا يك تكه پارچه ى تميز قالى را سريعأ لكه بردارى كنيد. لازم به ذكر است كه اين روش بايد سريعأ بعد از ايجاد لكه بر روى قالى انجام شود.
روش لكه بردارى فرش
بعد از تهيه كردن محلول آب و مايع ظرفشويى اسكاج يا اسفنج را به آن محلول آغشته كرده، سپس آب آن را بگيريد تا فقط كمى كف داشته باشد و به روى لكه هاى فرش بكشيد. اين كار را چندين مرتبه بر روى لكه هاى فرش انجام دهيد تا لكه ها كاملا از بين بروند و سپس به وسيله ى يك پارچه ى نخى بزرگ محل لكه را كاملا خشك كنيد وسپس مقدارى نمك روى قسمت هاى لكه بردارى شده بپاشيد و بگذاريد فرش ها هوا خورده تا خشك شوند.
شايان به ذكر است در اين روش نبايد تمام قالى خيس شود، اين نوع لكه بردارى بر روى انواع قالى ها انجام شده و لكه ها به خوبى پاك شده است.
باید ها و نباید ها
برای جلوگیری از هر نوع پیش آمد غیر مترقبه، جنس پشم، ابریشم و مشخصات لکه و موارد متشکله آن را تعیین می کنند و از سازگاری حلالی که برای لکه گیری در نظر گرفته می شود، اطمینان حاصل می کنند، در غیر این صورت احتمال دارد رنگ متن بعضی از قسمت های فرش تغییر کرده و نقوش آن پخش شوند.
نخهای طبیعی یا منشأ حیوانی دارند، مانند پشم و ابریشم و یا منشأ گیاهی مانند پنبه، کتان و کنف دارند. برای تشخیص منشأ نخ، نمونه ای از آن را می سوزانند با توجه به اینکه نخ های گیاهی از الیاف سلولوزی تشکیل شده اند، به آسانی سوخته و بوی مخصوص کاغذ سوخته از آنها به مشام می رسد.
در صورتی که نخهای با منشأ حیوانی در هنگام سوختن جمع شده «وز کرده» و به علت تجزیه شدن مواد کراتینی که در پشم و موم و سم و شاخ حیوانات وجود دارد، بوی مو و کرک سوخته می دهند.
باید توجه داشت که از ریختن حلال بر روی لکه خود داری شود؛ زیرا این عمل سبب پخش شدن آن می شود. بهتر است مقداری پنبه خام را تابیده و نوک آن را به حلال آغشته نموده و سپس آن را به آرامی با نقاط مختلف لکه تماس داد و در صورت لزوم این عمل را چندین دفعه تکرار کرد.
انواع لکهها و نحوه برخورد با آنها
- لکههای چربی: لکههای چربی از موادی مانند روغن، کره یا سسها ایجاد میشوند. برای پاک کردن این نوع لکهها میتوان از جوش شیرین یا نشاسته استفاده کرد. ابتدا ماده جاذب را روی لکه ریخته و پس از 15 دقیقه آن را جارو کنید.
- لکههای رنگی (چای، قهوه و شراب): این لکهها باید سریعاً با آب سرد و کمی سرکه سفید شسته شوند. استفاده از حوله سفید برای جذب مایع بسیار موثر است.
- لکههای پروتئینی (خون، شیر و تخم مرغ): این لکهها نباید با آب گرم شسته شوند زیرا باعث تثبیت لکه میشود. آب سرد و صابون ملایم بهترین گزینه است.
- لکههای جوهر: برای پاک کردن لکه جوهر میتوان از الکل استفاده کرد. مقداری الکل روی پنبه ریخته و به آرامی روی لکه ضربه بزنید.
نکات مهم در لکه برداری
- سرعت عمل: هرچه سریعتر به لکه رسیدگی شود، احتمال پاک شدن آن بیشتر است.
- آزمون روی قسمت کوچک: قبل از استفاده از هر ماده پاک کننده، ابتدا آن را روی قسمت کوچکی از فرش آزمایش کنید تا از آسیب ندیدن فرش مطمئن شوید.
- اجتناب از مالش زیاد: مالش زیاد میتواند باعث گسترش لکه شود. بهتر است از روش ضربهای استفاده کنید.
نتیجهگیری
لکه برداری از فرش یک فرآیند حساس و مهم است که نیاز به دقت و آگاهی دارد. با استفاده از روشهای صحیح میتوان از آسیب به فرش جلوگیری کرده و زیبایی و دوام آن را حفظ کرد. رعایت نکات و استفاده از مواد مناسب میتواند به شما در داشتن فرشهایی تمیز و بدون لکه کمک کند.